Quản lý vốn – Từ lý thuyết đến ứng dụng thực tiễn

Chúng ta thường nghe những lời khuyên sáo rỗng, đại loại:

Đó là những nguyên tắc vàng trong trading, và hầu như ai cũng biết những điều đó.

Nhưng mấy ai biết cách áp dụng chúng như thế nào?

Làm sao bạn biết điểm nào nên cắt lỗ là đúng lúc, làm sao để có tỷ lệ thắng thua 2/1 trên thực tế giao dịch?

Bạn không thể trả lời nhưng câu hỏi trên khi bạn chưa hiểu rõ chiến lược của mình.

Cho nên, thay vì tập trung vào việc mong muốn tài khoản của mình thế này thế nọ, hãy tập trung soi xét bạn đang làm gì với tài khoản giao dịch của mình.

Việc phân tích từng lệnh giao dịch, về có bản có thể giải mã tất cả. Nó sẽ trả lời cho các câu hỏi sau:

Trả lời được 4 câu hỏi trên sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tài khoản của mình.

(Để có những điều trên bạn phải backtest chiến lược với data chuẩn trong vòng 1 năm trở lên. Nếu chưa thì bắt đầu đi là vừa. Oh, làm sao để backtest???? Trong bài khác tôi sẽ hướng dẫn chi tiết)

Cách tính toán:

Tỷ lệ Lời/Lỗ:

%Lời: Số lệnh thắng/Tổng số lần trade X 100%

%Lỗ: 100- Lời

%/Lời/%Lỗ cho biết số lệnh lời trên số lệnh lỗ. Ví dụ tỷ lệ lời lỗ là 2:1 thì có nghĩa là cứ trung bình có 2 lệnh thắng sẽ có 1 lệnh lỗ.

Tỷ lệ thắng/thua = Tổng lời trên số lần trade thắng/ Tổng lỗ trên số lần trade thua

Ví dụ: Tỷ lệ thắng/thua là 3:1 có nghĩa cứ trung bình 3 đồng bạn kiếm được thì sẽ bị mất 1 đồng

Chuỗi thua lỗ kéo dài nhất: Là tổng số lệnh lỗ liên tiếp nhiều nhất trong lịch sử giao dịch. Tổng giá trị của những thua lỗ này sẽ cho bạn biết số tiền cần chịu đừng để có thể sống sót qua giai đoạn thua lỗ đó.

Lệnh thua lỗ lớn nhất: Là lệnh giao dịch bị lỗ nhiều nhất trong lịch sử. Giống như chuỗi thua lỗ, giá trị của lệnh lỗ lớn nhất sẽ cho bạn biết cần bao nhiêu vốn để có thể sống sót.

Ứng dụng thực tế:

Nếu tôi muốn đạt được tỷ lệ thắng thua là 3:1, nhưng chỉ đạt được 2:1, thêm nữa mức rủi ro mỗi lệnh quá lớn hay là tỷ lệ thắng quá nhỏ, thì tôi cần phải xem xét lại chiến lược giao dịch và sửa đổi cho phù hợp. Nếu đã đạt được tỷ lệ 3:1 hoặc tốt hơn nữa thì tôi không cần phải làm gì, hoặc có thể xem xét hạ bớt rủi ro để tối ưu hóa thu nhập.

Nếu tôi muốn tỷ lệ lời lỗ 2:1, nhưng chỉ đạt được tỷ lệ 1:1 thì có nghĩa là có vấn đề với điểm vào ra lệnh. Tôi cần xét lại chiến lược và sửa đổi. Nếu tôi đạt được tỷ lệ này rồi thì không cần phải làm gì hoặc cải tiến hơn nữa điểm vào ra lệnh để đạt hiệu suất tối ưu hơn nữa.

Nếu tôi muốn biết số vốn cần có để sống sót qua thời kỳ khó khăn nào đó, tôi có thể sử dụng kết hợp 2 tiêu chí giá trị của chuỗi thua lỗ dài nhất và lệnh lỗ lớn nhất để tìm ra câu trả lời hợp lý.

Ví dụ:

Năm 2014 tôi mở một tài khoản 10.000 USD, giao dịch mỗi lệnh 1 lot theo chiến lược ABC, với tổng cộng 65 giao dịch/năm. Trong đó có 42 lệnh thắng (64%) và 21 lệnh thua (32%), hòa vốn 2 lệnh (4%). Như vậy tính trung bình cứ mỗi 3 lệnh thì tôi thắng 2 thua 1, tỷ lệ lời lỗ là 2:1. Đây là tỷ lệ hợp lý. Tuy nhiên, để sáng tỏ hơn nữa, hãy chú ý đến giá trị thành tiền của các lệnh

Lệnh thua tổng cộng 11.996$, trung bình thua mỗi lệnh là 571$, hay tỷ lệ rủi ro là 5.71%. 42 lệnh thắng có lợi nhuận là 104.965$, thắng trung bình mỗi lệnh 2.499$. Như vậy, chiến lược giao dịch này có tỷ lệ thắng thua trung bình là 4.87:1.

Mọi người có thể nhìn vào đó và bảo rằng chiến lược này rất xuất sắc. Nhưng điều đó không nói lên trong dài hạn thì nó vẫn có thể có lời hay không.

Mục tiêu số 1 của quản lý vốn là tài khoản phải sống sót được trong thời điểm bất lợi nhất. Ví dụ, với tỷ lệ thắng/thua là 4.87/1 và tỷ lệ lệnh lời/lỗ à 2/1 trông có vẻ ổn về lý thuyết, nhưng liệu tài khoản có thể sống sót được nếu nó chịu 21 lần lỗ liên tiếp, tính từ lệnh đầu tiên? Câu trả lời chắc chắn là không. Ta bắt đầu với số vốn 10.000$ và thua tới 11.996$... tài khoản tiêu rồi.

Biết được chuỗi thua lỗ dài nhất trong chiến lược giao dịch là kế hoạch sống sót quan trọng nhất.

Trong tài khoản ví dụ ở dưới, tôi thua 3 lệnh liên tiếp từ 20/8 đến 8/9/2014. 3 lệnh thua này ngốn mất 2.252$, trung bình mỗi lệnh 750$. Như vậy với 10k ban đầu thì tài khoản này có thể chịu được thua lỗ và không bị cháy. Drawdown (mức lỗ tối đa) là 22.52%.

Điều này rất quan trọng. Nếu mục tiêu của tôi là giới hạn drawdown quanh mức 50% và chuối thua lỗ dài nhất là 2,252$ thì tôi cần ít nhất khoảng 4.504$ để mở tài khoản giao dịch. ($4504x50%=2.252$)

Nếu tôi không đủ 4504$ trong tài khoản thì có thể chịu mức drawdown cao hơn, 75% thay vì 50% chẳng hạn. Như vậy số vốn tối thiểu cần có là 3.002$ (2252X75%)

Mặt khác, nếu chỉ chịu mức drawdown không  được lớn hơn 20%, tôi sẽ phải cần tăng vốn ban đầu lên tương ứng là 11.260 (2.252*20%)

Vì vậy biết được chuỗi thua lỗ dài nhất có thể giúp bạn hình dung được số vốn cần thiết để vượt qua những giai đoạn thua lỗ liên tục.

Điều quan trọng không kém tiếp theo để có thể sống sót, đó là Lệnh thua lỗ lớn nhất xảy ra trong quá trình giao dịch. Trong tài khoản ví dụ, tôi có lệnh lỗ lớn nhất 2310$ vào 18/2/2014, và dĩ nhiên tôi đã sử dụng cách phân tích rủi ro tương tự để bảo đảm tài khoản không bị cháy, nhưng câu hỏi đặt ra là: chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi chịu mức lỗ lớn nhất này xảy ra trong chuỗi thua lỗ dài nhất, tệ hơn nữa nếu tôi phải chịu 3 lệnh lỗ lớn nhất liên tiếp nhau. Như vậy, tôi phải đối mặt với mức thua lỗ tiềm tàng là 6.930$, hoặc rủi ro 69.3%!!!!

Xác suất thống kê.

Tôi hoàn thành 65 lệnh trong cả năm giao dịch với chuỗi thua lỗ dài nhất là 2.252$ và lệnh lỗ lớn nhất là 2.310$. Như vậy có khả năng tôi sẽ chịu thua lỗ tương tự trong 65 giao dịch tiếp theo. Nếu chúng xảy ra cùng lúc thì rủi ro thấy được trong 65 lệnh tiếp là 4.562$.

Kết hợp 2 yếu tố trên, mức lỗ tiềm ẩn phải chịu là 4.562$.

Nếu tôi chấp nhận mức drawdown là 50% thì số vốn tối thiểu ban đầu cần có để mở tài khoản là 9.124$ (9.124*50%=4.562$)

Nếu chấp nhận mức drawdown 75% thì số tiền cần mở tk là 6.082$ (6.082*75%=4.562$)

Nếu chỉ chấp nhận drawdown dưới 20% thì phải cần số tiền 22.810$ (22.810*20%=4.562$)

Oh, 22k là một số tiền lớn, nếu không có đủ thì sao. Nếu vậy thì tại sao không giảm khối lượng giao dịch lại. Thay vì như ví dụ trên tôi giao dịch 1 lot, nhưng bạn chỉ cần có 2.281$ mở tài khoản và giao dịch 0.1 lot. Hoặc thậm chí chỉ cần mở 228$ nếu bạn giao dịch 0.01 lot.

Tóm lại, điều bạn cần ghi nhớ rằng phân tích tài khoản là một việc linh hoạt, và kết quả sẽ thay đổi sau từng giao dịch. Điều quan trọng là bạn cần phải phân tích liên tục để cập nhật hiệu suất đầu tư kịp thời. Tỷ lệ rủi ro, tỷ lệ lời/lỗ, tỷ lệ thắng/thua, chuỗi thua lỗ dài nhất, lệnh thua lỗ lớn nhất thay đổi mỗi khi hoàn thành một giao dịch, do đó bạn phải cập nhật dữ liệu để đạt lợi ích nhiều nhất.

Bài viết này không nhằm đưa ra một bài nghiên cứu quản lý rủi ro đầy đủ. Mục đích của tôi chỉ là nêu bật lên những việc cần làm để bảo đảm rằng số tiền của bạn được an toàn tối đa, trong khi lợi nhuận cũng đạt mức tối đa nhất. Trading  là ngành kinh doanh đầy rủi ro. Và chúng ta chỉ làm việc với tính xác suất mà thôi. Hãy chú ý đến chi tiết và phân tích tài khoản thường xuyên để đảm bảo xác suất bạn luôn chiến thắng.

Chúc bạn thành công!