Có phải bạn đang tìm kiếm những câu trả lời làm sao để trở thành một chuyên gia về giao dịch? Hoặc bạn vẫn đang cố gắng để là một nhà giao dịch có lợi nhuận? Việc mua bán không dễ như nhiều người đã nghĩ, ngoài những người đã cố gắng thật sự thì có hơn 90% là bị lỗ.Kinh nghiệm giao dịch của tôi trải qua suốt 2 thập kỷ, và cũng vừa là một nhà cố vấn giao dịch, tôi đã có những cuộc nói chuyện với nhiều nhà giao dịch, nhiều người trong số họ đã nỗ lực rất lớn để kiếm bất kì những khoản lợi nhuận nào sau nhiều năm giao dịch và họ tiếp tục tích góp thêm vào các tài khoản giao dịch của mình.
Hầu hết các nhà giao dịch không nhận ra rằng các giao dịch thành công đến từ sự tin tưởng và sự tự tin từ vào chính bản thân mình. Thật đơn giản. Một lối suy nghĩ của một kẻ đắc thắng! Giao dịch để thành công, chứ không giao dịch để thua lỗ. Thật sự thì giao dịch như tất cả các bạn biết, đó là một trò chơi có tổng số điểm là 0. Bạn cũng có thể là người chiến thắng hoặc là một kẻ thua cuộc. Taị sao một nhà giao dịch lại để thua lỗ chồng chất? Tại sao một nhà giao dịch khác lại chộp lấy ngay một khoảng lợi nhuận và không để tụt mất? Khi bạn mắc phải sai lầm, tại sao lại không thừa nhận? Tất cả những câu trả lời nằm ngay bên trong những câu hỏi này. Đó là tâm lý trong giao dịch chứ không phải là kiến thức chuyên môn. Vì bất kì ai lên một kế hoạch giao dịch, việc đầu tiên bạn phải làm là phải hiểu rõ chính bản thân bạn. Điều này có vẻ ngớ ngẩn, nhưng 95% các kế hoạch giao dịch mà tôi gặp qua đã không quan tâm đến khía cạnh quan trọng này.
Khi đó câu hỏi đặt ra là, ”Tại sao một vài người lại giao dịch có lời còn hầu hết thì không?”
Trước tiên, hãy suy nghĩ về điều này. Mỗi nhà giao dịch có phương tiện để tiếp cận những công cụ như nhau, tra cứu như nhau, những biểu đồ như nhau, những chú giải như nhau, những cách thức giao dịch đã được chứng minh như nhau, v.v… Vậy, tại sao với mọi người có phương tiện dẫn đến cùng một thứ, chỉ một vài người là có thể tạo ra lợi nhuận một cách chắc chắn mọi lúc?
Rõ ràng đặc điểm chung là con người. Vâng, chính là bạn đấy!
Vì vậy, nếu ai đó yêu cầu tôi hãy liệt kê một danh sách gồm 3 đặc điểm về tâm lý/cảm xúc nổi bật để chỉ ra phần lớn những nhà giao dịch ngoại hối thành công, tôi sẽ liệt kê rằng:
1. Quy tắc và đam mê
2. Tự tin và can đảm
3. Kiên nhẫn và bền bỉ
Một người có thể có một phương pháp luận về giao dịch tốt và có hệ thống, nhưng tâm lý không vững thì cũng giống như là đã thất bại. Ngược lại một người chỉ có một phương pháp giao dịch tầm thường, nhưng có những quy tắc vững chắc với những kỹ năng tâm lý mang tính trí tuệ là người sẵn sàng để chiến thắng. Một nhà giao dịch mà tôi đã gặp gỡ gần đây không biết gì về Macd, hoặc stochastics hoặc RSI hoặc Elliott Wave. Ông ta có một phương pháp rất giao dịch rất đơn giản là xem xét các mô hình cơ bản và xu hướng - đó là tất cả những gì ông ta làm, và ông ta đã tạo ra một cách chắc chắn hơn 700 pip lợi nhuận trong giao dịch ngoại hối.
Ông ta có một phương pháp đơn giản, một bộ những quy tắc, đưa ra những mục đích có thể đạt được và mang tính thực tế - và tất cả những điều ông ta làm là làm theo những quy tắc đơn giản này! – Không có theo quy tắc cứng nhắc nào. Gần đây một nhà giao dịch nói với tôi rằng “Tôi thường đọc những quyển sách rất hay của Elder, Mark Douglas, Toni Turner, quá trình diễn biến về tỷ giá trong ngày của Nison, Edwin Lefevre v.v… Tuy nhiên, sau khi đọc những quyển sách này tôi vẫn cố tìm kiếm điều “bí mật” để giao dịch thành công và cũng không chắc về phương pháp của mình. Tôi đã nhận ra rằng điều “bí mật” để giao dịch thành công là không có điều bí mật! Và tôi cũng khai thác một phương pháp từ những kế hoạch có hiệu quả phù hợp với tâm lý và phong cách của tôi, và quan trong hơn là tôi đã đề ra một kế hoạch giao dịch”
QUY TẮC VÀ ĐAM MÊ
Những quy tắc – Đa phần những nhà giao dịch không tuân thủ những quy tắc của mình, thêm vào đó họ cũng thường không thất bại. Những nhà giao dịch thất bại này dễ dàng căm ghét khi nghe nhắc đến chữ “quy tắc”! Giống như Jack Schwager đã nêu ra trong quyển sách của ông ta, quyển ‘The new market Wizards' , “Quy tắc” có lẽ là một từ thông dụng nhất được dùng bởi nhiều nhà giao dịch cá biệt mà tôi đã gặp. Thông thường nó được đề cập với giọng điệu gần như mang sự hối tiếc: “Tôi biết là bạn đã nghe điều này hàng triệu lần trước đây, nhưng hãy tin tôi, nó thật sự rất quan trọng.”
Những quy tắc cho phép bạn lập kế hoạch hiệu quả hơn cho công việc cuả bạn (những giao dịch) và làm việc (giao dịch) theo kế hoạch của mình. Quy tắc – “thói quen và sự tuân thủ” – vâng từ khoá chính là thói quen, tức là có một kế hoạch giao dịch và một thói quen làm theo nó. Quy tắc vàng nên là: Không có thời cơ – Không có buôn bán.
Đam mê – 1/3 cuộc đời của chúng ta là dành cho công việc, do vậy bạn đáng được hưởng thụ cái mà bạn làm, bạn làm điều đó bởi vì bạn yêu thích! - Vâng phần thưởng bằng hiện kim là kết quả phụ của sự thành công cho những việc mà bạn muốn làm.
Làm sao bạn có thể thành công một cách tự nhiên trong một việc gì đó, mà nó phù hợp với những kỹ năng giao dịch của bạn, tìm kiếm những lời khuyên từ các nhà cố vấn dày kinh nghiệm, chịu đựng những thăng trầm trong giao dịch và bạn cũng không biết tại sao bản thân lại đang làm việc này? Như Michael Jordan đã từng nói, “Nếu như bạn có sự yêu thích một cuộc chơi, thì với tài năng của mình, cuối cùng bạn cũng sẽ theo kịp cuộc chơi“. Như thế thì, nếu bạn không yêu thích giao dịch vậy bạn sẽ thành công chứ?
Tóm lại, kỹ năng mang tính trí tuệ này bao gồm cả hai là (quy tắc và đam mê): bạn phải có quy tắc của mình và không bị chi phối bởi những biến động nhạy cảm còn lại của thị trường.
TỰ TIN VÀ CAN ĐẢM
Điều đầu tiên trong những nét đặc trưng cơ bản của những nhà giao dịch thành công là tin tưởng vào chính bản thân mình. Họ có sự tự tin và lòng can đảm để gắn bó với kế hoạch của mình, không đi lệch hướng khỏi những quy luật cuả bản thân, và sẵn sàng đi ngược lại với đa số nếu cần thiết, và nhìn thấy được kết quả cuối cùng (một hình ảnh rõ ràng) trong đầu họ.
Thông thường, mỗi nhà giao dịch có được gì? Trong quyển sách “Bộ bài poke, tình dục, sự hấp hối” nói rằng: “Bài poke là một loại trò chơi dễ gây kích động bao gồm tiền bạc, nhận thức và những cảm xúc. Nó không đủ để biết, để có những thông tin và nhìn nhận thấu đáo về đối thủ của bạn (thị trường), bạn cần phải hiểu về chính bản thân bạn”. Vì thế, trong kế hoạch giao dịch của mình, bạn phải có một phần dành riêng cho bản thân - để biết về chính mình.
Trong những ngày đầu khởi nghiệp giao dịch của mình, tôi đã phải đối mặt với một tình huống là tôi “biết” rất rõ ràng nơi nào giá cả đang lên, đã có một kế hoạch giao dịch, nhưng tôi lại thất bại khi theo đuổi nó. Tất nhiên, tính tham lam, sự sợ hãi, và những cảm xúc khác nữa đã chiếm ngự trên mỗi định hướng của chúng ta. Khi mà bạn để điều đó xảy ra với bạn… tất cả kiến thức của bạn, kế hoạch và những thông tin nhanh chóng trở thành vô dụng.
Nói cách khác, bất chấp bạn giỏi giang như thế nào trong việc phân tích thị trường, nếu bạn không có sự tự tin, mọi việc bạn đang làm sẽ tạo ra những nếm trải lặp đi lặp lại làm cho bạn phải đối phó với những cái tương tự như nỗi thất vọng và sự giận dữ.
Làm thế nào để có được sự tự tin? Bạn hãy thu nhặt kiến thức, rèn luyện về nhân cách, và lớn lên như mọi người. Bạn nghiên cứu càng nhiều về thị trường, càng tiếp cận việc giao dịch trên thị trường, và quan trọng hơn là tiếp cận với chính bạn nhiều bao nhiêu, bạn sẽ càng trở thành một thương nhân có năng lực bấy nhiêu. Càng có năng lực bao nhiêu, bạn sẽ càng ít sợ sệt bấy nhiêu. Tự tin nghĩa là rất ít sợ sệt. Khi bạn tự tin, bạn có thể chiến thắng.
KIÊN NHẪN VÀ BỀN BỈ
Trong thời đại của sự tìm kiếm lợi nhuận chớp nhoáng như hiện nay, người ta muốn mạo hiểm nhưng không rủi ro, rượu không cồn, nhiều tiền mà không cần nỗ lực, uống bia không có cảm giác cồn cào, và tất nhiên, một thương vụ sinh nhiều lợi nhuận mà không cần phải làm thêm ở nhà.
Thị trường biết nhiều thứ hơn cả bạn và tôi, bạn cần phải kiên nhẫn và chờ đợi một thời cơ thích hợp – quy tắc vàng là: Không có thời cơ – Không có buôn bán.
Một trader thành đạt nhận thức rõ sự kiên nhẫn là rất đáng giá.! Mọi trader thành công đều có một khả năng đặc biệt để “trông đợi và chờ đợi” và chờ cho đến khi nào việc giao dịch là hợp thời để tiến vào thị trường. Một thương nhân giao dịch ngọai hối khôn ngoan đặc biệt sẽ biến sự kiên trì thành ưu điểm của anh ta/cô ta bằng cách:
Lắng nghe thị trường. Thị trường luôn luôn cung cấp những thông tin kinh tế đáng giá, và bạn phải nhận thức được nơi nào bạn nhận ra sự đòi hỏi gì của thị trường từ những động thái của nó hoặc tín hiệu của hệ thống giao dịch. Sự đánh giá của bạn sẽ trở nên nghèo nàn từ ngay lúc bạn quyết định sẽ biết nhiều hơn về thị trường hơn là những gì thị trường sẽ mách bảo với bạn, và bạn đánh mất lòng kiên trì thay vào đó là nỗi sợ sệt và niềm hy vọng.
Ngồi một chỗ trong khi chờ đợi một xu thế phát triển. Người ta thường nói rằng nhìn vào màn hình máy tính của một ai đó trong suốt những ngày buôn bán như thể ngồi trước một cái máy bán hàng tự động và cố gắng chịu đựng những trò mạo hiểm. Những nhà giao dịch thành công ở thị trường ngoại hối đã học được rằng họ không thể khoác lác về đa số xu hướng giá cả của những cặp tiền tệ riêng lẽ mà họ đang trao đổi. Bạn thì vẫn không muốn trở nên thiếu kiên nhẫn bởi vì bạn đang buôn bán chống lại xu hướng đó.
Trong khi kiên nhẫn không những quan trọng trong việc chờ đợi một cuộc làm ăn đúng đắn, nó còn quan trọng trong khi bạn đang thực hiện một cuộc làm ăn nào đó. Bạn phải biết làm thế nào để chờ đợi một cách kiên nhẫn cho thời gian tối ưu nhất để giao dịch. Một người đang lời bán quá sớm sẽ không cho bạn sự cân bằng tính toán để gia tăng thật nhanh ở một tỉ lệ lý tưởng. Vì thế, đây là nơi mà nhân tố bền bỉ cần có mặt. Bạn có thể “kiên trì” cho đến thị trường lên lại , nhưng bạn không thể bền bỉ tới mức có thể kiềm chế sự chịu đựng và không theo những quy tắc đóng lệnh khoa học, và lợi nhuận của bạn sẽ không cân bằng với sự tổn thất vượt thời gian.
“Kiên nhẫn với những cuộc làm ăn mà bạn có thể chiến thắng; thiếu kiên nhẫn đi với những cuộc làm ăn thất bại. Hãy nhớ rằng, có thể thực hiện được số lượng lớn các cuộc làm ăn/sự đầu tư nếu bạn “đúng” chỉ với 30% thời gian miễn là sự tổn thất nhỏ và lợi nhuận là lớn” – Dennis Gartman
Thành công trong giao dịch phụ thuộc vào kiến thức nghiên cứu về phân tích khủng hoảng công nghệ, công cụ thương mại, thói quen quản lý tiền bạc lành mạnh, và làm thế nào để chế ngự cảm xúc. Kiến thức đến từ nhiều giai đoạn: tự học, học nhóm, học ở lớp và sự luyện tập điều độ. Nó sẽ đưa bạn đến gần mức chuyên nghiệp. Sau đó, sẽ thêm một chiều hướng nữa là huấn luyện cá nhân cho đến khi vươn tới vị trí cao nhất và giữ vững vị trí đó trong suốt sự nghiệp chuyên nghiệp.
Bạn có thật sự cần một người cố vấn hay một người huấn luyện? Người chơi golf giỏi nhất thế giới thì nghĩ vậy! Tiger Woods chi trả cho sự huấn luyện hơn một triệu đôla mỗi năm! Trong khi đó, anh ta kiếm được 50 triệu đôla mỗi năm. Thực tế, tất cả các vận động viên chuyên nghiệp đều có chế độ huấn luyện riêng để giúp họ trở nên giỏi hơn. Nguyên nhân bạn chọn để chi trả tiền cho huấn luyện là để rút ngắn thời gian mà bất kì người thương nhân nào cũng phải trải qua, trong khi gia tăng khả năng thành công của bạn; nó là cái giá của việc làm giao dịch. Nên nhớ nếu bạn đang hoặc muốn trở thành một người giao dịch chuyên nghiệp, điều đó nghĩa là bạn đang giao dịch.
Ngày nay người giao dịch đang may mắn vì họ có nhiều điều kiện thuận lợi và tiếp cận nhiều tài liệu. Khi mà tôi bắt đầu giao dịch cách đây 2 thập kỉ, có rất ít nguồn tài liệu cho một người giao dịch nhỏ lẻ, một số được nghe nói về khoá huấn luyện thương mại và người huấn luyện, không có Internet và vì thế, không có những sự chia sẻ cộng đồng như T2W – giao dịch thật đơn độc.
Sau 10 năm giao dịch, nhìn chung, tôi là kẻ thua cuộc. Giai đoạn đó bao gồm việc đa số thị trường chứng khoán sụp đổ, như là sự kiện năm 1987 và chiến tranh vùng Vịnh năm 1991. Giao dịch rất khó khăn. Việc làm ăn của tôi đã bước sang một giai đoạn mới khi tôi đến hội chợ Forex tại Mỹ và được giới thiệu một khóa học về giao dịch.
Tôi đã tìm kiếm các tiện ích của khóa học; tiêu điểm chính của khóa học của tôi là về tâm lý học, một lĩnh vực mà tôi đã từng từ chối những năm về trước. Cuộc đời doanh nhân của tôi thay đổi vĩnh viễn và tôi đã không hề nhìn lại, giao dịch trở nên dễ dàng và tôi có thể thực hiện những cuộc làm ăn với sự đơn giản hơn nhiều.
Như tôi đã thường nói, từ chối xu thế khi mà nó đầy nguy hiểm; ngày nay tôi nói thêm rằng nếu bạn chối bỏ tâm lý trong giao dịch, bạn có thể sẽ không thành công.
“Người thất bại là người chưa từng tìm hiểu những sai lầm của bản thân anh ta, nếu bạn có thể học hỏi từ những kinh nghiệm, bạn sẽ bước trên con đường dẫn đến thành công – Jay Lakhani.
